Dharana, Dhyana và Samadhi là ba bước cuối cùng trong Ashtanga Yoga của Patanjali. Chúng
bao gồm các thực hành thiền được gọi là Raja Yoga, và được liên kết với cuộc
hành trình bên trong còn được gọi là yatra tâm linh. Trong bài viết này, DAAJI tập trung vào ý thức, nguyên nhân sự náo động của ý thức và làm thế nào đưa ý thức đến trạng thái an định, tĩnh tại thông
qua Dhyana (thiền) để nhận ra bản
chất đích thực của chúng ta.
Sáu bước đầu tiên góp phần vào cuộc hành
trình đó theo cách sau:
Yama
là quá trình loại bỏ tất cả các khuynh hướng, hành vi và khuôn khổ suy nghĩ
không mong muốn, những thứ giới hạn ý thức và do đó kiềm tỏa số phận;
Niyama
là quá trình truyền vào những phẩm tính cao quý, thái độ đúng đắn và
sự chú ý cho hành trình bên trong;
Asana
là hướng cơ thể vật lý vào trong, để nó tham gia vào sự tiến
hóa, tạo điều kiện cho dòng chảy hướng vào trong tới Trung tâm trong
thiền;
Pranayama
là sự điều chỉnh và ổn định trường năng lượng, đưa nó hướng vào trong và làm thanh khiết nó, để nó cũng tham gia vào sự tiến hóa;
Pratyahara
là chuyển sự chú ý khỏi sự lôi kéo bên ngoài của giác quan, hướng vào trường
ý thức; và
Dharana
hướng dòng suy nghĩ tới mục tiêu, tiếp tục nắm giữ và nuôi dưỡng ý định đó
trong khi chúng ta thiền.
Nhưng chính Dhyana mang đến cơ hội thực sự để lặn sâu vào trường ý thức; để đi
sâu hơn vào trái tim và làm chủ tâm trí. Đây là lãnh địa của Heartfulness, của
Raja Yoga. Trên thực tế, trong hệ thống Heartfulness, Yama, Niyama, Asana, Pranayama, Pratyahara, Dharana, Dhyana và Samadhi tất cả đều
diễn ra đồng thời trong thiền. Thiền đúng đắn dẫn đến trạng thái chú
tâm của Samadhi.
Ram Chandra của Shahjahanpur mô tả nó như
sau: “Chúng ta hủy hoại tâm trí bằng việc để nó đi lang thang không có mục đích
vào lúc rảnh rỗi. Việc này diễn ra trong nhiều năm và giờ đây nó gần
như trở thành bản năng thứ hai của tâm trí. Nếu chúng ta cố gắng kiểm
soát tâm trí bằng việc kiềm chế nó, chúng ta sẽ thu được rất ít thành công.
Chúng ta càng cố gắng đàn áp tâm trí bằng lực, nó càng bật trở lại và kháng
cự lại, làm cho sự hỗn loạn tăng lên. Phương pháp đúng đắn để kiểm soát các hoạt
động của tâm trí là giữ nó ở một ý nghĩ thiêng liêng, giống như chúng ta
làm trong khi thiền, và loại bỏ khỏi nó những thứ không mong muốn hoặc không cần
thiết. Theo thời gian, sau quá trình thực hành liên tục, tâm trí trở nên có kỷ
luật, được điều chỉnh, và phần lớn sự hỗn loạn bên trong được loại bỏ.”
Cuối cùng, tâm trí được thanh lọc đến mức
nó trở thành công cụ hữu ích cho trái tim, được hướng dẫn bởi linh hồn và mọi
thứ lắng xuống trong vai trò đúng đắn của nó.
KINH PATANJALI
Cách tiếp cận của Heartfulness hoàn
toàn hòa hợp với thế giới quan của Patanjali, khi ông mô tả mục đích của Yoga
trong những câu kinh đầu tiên:
1.1: Atha yoga
anushasanam
Sau khi đã có sự chuẩn bị thông
qua quá trình sống và các thực tập khác, giờ đây sự luyện tập và thực hành Yoga bắt đầu.
1.2: Yogash chitta vritti
nirodhah
Yoga là kiềm chế trường ý thức để nó không dao động và mang các hình tướng khác nhau.
1.3: Tada drashtuh
svarupe avasthanam
Vào lúc đó [thiền], Người quan sát nghỉ ngơi trong bản chất nguyên thủy của chính nó, bản chất thực sự
của chính nó.
1.4: Vritti sarupyam
itaratra
Vào những lúc khác, Người quan
sát dường như mang đặc trưng của các dạng dao động liên quan đến các loại ý nghĩ.
1.5: Vrittayah
pancatayah klishta aklishta
Có năm loại ý nghĩ (vrittis) khác
nhau, trong đó một số là đau đớn và không thanh tịnh, một số là dễ chịu và thanh tính.
1.6: Pramana viparyaya vikalpa
nidra smritayah
Năm loại đó là: kiến thức và nhận thức đúng, nhận thức sai và không sáng suốt, ảo tưởng lời nói
và trí tưởng tượng, ngủ và ký ức.
1.7: Pratyaksha anumana
agamah pramanani
Có ba cách để phát triển kiến thức đúng: nhận thức trực tiếp, suy luận, và bằng chứng rõ ràng từ người khác.
1.8: Viparyayah mithya
jnanam atad rupa pratistham
Nhận thức sai hoặc ảo tưởng là kiến
thức
sai, kết quả của việc nhận lầm sự việc thành một thứ khác thay vì như nó là.
1.9: Shabda jnana
anupati differu shunyah vikalpah
Ảo tưởng lời nói và trí tưởng tượng
là kết quả từ ngôn từ không có nền tảng trong thực tại.
1.10: Abhava pratyaya
alambana vritti nidra
Ngủ là vritti bao gồm cảm giác về
hư không, sự vắng mặt của các loại ý nghĩ khác.
1.11: Anubhuta vishaya
asampramoshah smritih
Ký ức là loại ý nghĩ về các dấu ấn trước đó chưa được loại bỏ và sau đó chúng quay trở lại ý thức.
1.12: Abhyasa
vairagyabhyam tat nirodhah
Tất cả các vrittis này được làm chủ thông
qua tập luyện và buông bỏ sự ràng buộc.
Trong các câu kinh liên tiếp này, Yoga được mô tả
là sự tinh chỉnh và thanh tẩy ý thức tới trạng thái cân bằng nguyên thủy của nó, được
gọi là Samadhi, và Patanjali giải
thích rằng điều này xảy ra thông qua thiền, để làm chủ dao động gây
xáo trộn ý thức khỏi trạng thái nguyên thủy của nó.
Ý THỨC
Điều cần thiết là hiểu ý thức (chit) là gì, và những dao động (vrittis) trong hồ ý
thức (chit lake) làm náo động tâm trí và tạo ra sự mất cân bằng như thế nào. Hãy hình dung trường ý thức như một tấm vải bố (cavan) hoặc một hồ
nước. Trong trạng thái tự nhiên nguyên thủy của nó, ý thức phẳng lặng và thuần khiết,
giống như tấm vải bố trống trơn hoặc hồ nước trong veo phẳng lặng.
Vrittis là những dao động gây ra bởi ý nghĩ và cảm xúc. Chúng gây ra sự náo động, làm xáo trộn sự tĩnh lặng và thuần khiết đó. Chúng là trò chơi năng lượng,
bởi vì ý thức hấp thu một phần năng
lượng Prana của vũ trụ và gửi nó đi dưới
dạng ý nghĩ. Những dao động này là con sóng hoặc gợn sóng năng lượng
hình thành trên hồ ý thức khi những thứ bên ngoài tác động vào nó, và điều này
xảy ra bởi vì chúng ta lấy vào quá nhiều dấu ấn thông qua các giác quan.
Swami Vivekananda giải thích nó rất đơn giản:
“Tại sao chúng ta nên luyện tập? Bởi vì mỗi hành động giống như những xao động
nổi lên trên mặt hồ. Sự rung động biến mất, và thứ gì còn lại? Những samskara, dấu ấn. Khi một lượng lớn dấu ấn ở lại trong tâm trí, chúng kết tập lại và trở thành một thói quen. Có thể nói rằng, ‘Thói quen là bản năng thứ
hai,’ nhưng cũng là bản năng đầu tiên và toàn bộ bản năng của con người; tất cả
mọi thứ chúng ta là là kết quả của thói quen. Điều đó mang lại cho chúng ta sự
an ủi, bởi vì, nếu nó chỉ là thói quen, chúng ta có thể tạo ra và phá hủy nó bất
cứ lúc nào.
Samskara bị để lại khi những rung động
này rời khỏi tâm trí của chúng ta, mỗi rung động để lại kết quả của nó. Tính cách của chúng
ta là tổng hợp của những dấu ấn này, và tùy thuộc làn
sóng cụ thể nào chiếm ưu thế, một người sẽ lấy đặc điểm của nó. Nếu cái thiện chiếm ưu thế, một người trở nên tốt; nếu cái
ác chiếm ưu thế, một người trở nên xấu xa; nếu niềm vui chiếm ưu thế, một người
trở nên hạnh phúc.
… Không bao giờ nói ai đó là vô vọng, bởi vì
người đó chỉ đại diện cho một tính cách, một vài thói quen, mà có thể được loại bỏ bởi thói quen mới hoặc thói quen tốt hơn. Tính cách là thói quen lặp đi lặp lại, và chỉ thói quen lặp đi lặp lại mới
có thể sửa đổi tính cách.”
Ý thức cũng luôn cố gắng thiết lập
lại sự tĩnh lặng, sự thuần khiết và giản đơn nguyên thủy của nó, và đó là lý do tại sao
tâm trí không ngừng ném đi
những ý nghĩ. Nó loại bỏ gánh
nặng
và sự xáo trộn tạo ra bởi
sự tích lũy
dao động trong cả phần ý thức và vô thức của tâm trí. Nó cố gắng làm dịu con sóng và gợn
sóng để hồ ý thức
trở nên giống như một hồ nước
trong veo, ở đó
chúng ta có thể nhìn tới đáy, tới
linh hồn.
Đó cũng là lý do tại sao chúng ta mơ -
trong trạng thái ngủ được thư
giãn đó,
tâm trí cố gắng thay tẩy những lớp ý thức bằng cách ném đi những dấu ấn từ tiềm thức để nó có thể lặn vào trạng thái ngủ sâu, chạm tới linh hồn. Mơ là khúc dạo đầu tất yếu để bước vào ngủ sâu. Nhưng nhìn chung, mơ là
chưa
đủ để thanh tẩy ý thức,
vì hầu hết chúng ta tích lũy nhiều dấu ấn hơn mức chúng ta có thể loại bỏ.
Chúng ta tạo ra sự mất cân bằng bởi vì
các giác quan kéo chúng ta ra bên ngoài để mang lại sự kích thích về tinh thần và cảm
xúc. Cuộc sống của chúng ta càng sôi nổi, chúng ta càng có ít sự tĩnh
lặng, chúng ta càng khao khát sự
kích thích, càng muốn thỏa mãn ham muốn, gánh nặng dâu ấn chúng ta tích
lũy càng nhiều,
do đó nước hồ càng đục và xáo động.
BƯỚC
ĐẦU TIÊN TRONG YOGA
Bước đầu tiên trong Yoga là kiềm chế lực kéo ra bên
ngoài của các giác quan và bắt đầu hành trình quay trở vào trong thông
qua thiền hướng tới một ý thức được thanh tẩy. Chúng ta bắt đầu với thiền,
và các bước khác gồm Yama, Niyama, Asana, Pranayama, Pratyahara và Dharana đến một cách tự nhiên cùng với Dhyana (thiền).
Khi thiền bị coi là một việc hoặc một hoạt
động riêng biệt trong ngày, nó hiếm khi mang lại hiệu quả. Ngược lại, khi chúng ta chuẩn bị cho thiền vào đêm hôm trước, và sau đó cố gắng mang trạng thái nhận được trong khi thiền
vào phần còn lại của ngày, thì hiệu quả của nó mang đến động lực và sự thay đổi trong cuộc sống.
CHUẨN
BỊ CHO THIỀN
Nếu chúng ta chuẩn bị cho thiền vào tối hôm trước, nó sẽ tạo ra sự khác biệt quan trọng về chất lượng thiền vào sáng hôm sau. Việc đầu tiên là loại bỏ những dâu ấn vào cuối
ngày làm việc, thông qua thực hành Thanh lọc Heartfulness. Trong thực hành này,
những dao động được loại bỏ khỏi ý thức, tương tự như khi chúng ta tắm. Các dao động lắng
xuống, để các lớp ý thức chuyển
sang trạng thái tĩnh lặng, nhẹ nhàng và thuần khiết. Loại bỏ dấu ấn không mong muốn là vai trò của Yama.
Chúng ta tiếp tục
với Yama cũng bằng việc loại bỏ các khuynh hướng và thói quen thuộc về hành
vi là kết quả phát
triển từ những dấu ấn. Thông
thường, trái tim và tâm trí không
an tĩnh do nhiều loại cảm xúc, sự tương tác với người khác, thói quen và các
kiểu hành vi xảy ra trong ngày. Ai đó có thể đã làm bạn tổn thương, bạn có thể ghen tị với thành công của người khác, lo lắng về tiền bạc hoặc con
cái, hoặc cảm thấy bực bội hay sợ hãi. Chúng ta thậm chí có thể cảm thấy tội lỗi về những điều mình đã làm hoặc đã không làm. Vì vậy, vào buổi tối yên tĩnh, trước khi đi ngủ, là thời điểm tuyệt vời để quét qua các hoạt động trong ngày, và quyết tâm không lặp lại bất cứ điều gì mà
bạn có thể đã làm sai, thậm chí là không cố ý.
Đây cũng là thời điểm để kết nối với nhân loại, công nhận tất cả mọi người là anh chị em trên hành trình sống
này, bất kể họ đã làm gì, để giải
phóng mọi phức tạp trong các mối quan hệ. Làm thế nào sự oán giận, ghen tị hoặc sợ hãi người khác còn trong trái tim chúng ta khi ta chấp nhận mọi người như người một nhà?
Cuối cùng, ngay trước khi đi ngủ là thời điểm hoàn hảo để kết nối sâu bên trong trái tim
với Tự ngã thông qua Cầu nguyện Heartfulness. Nhờ kết nối này, giấc ngủ cũng được
tươi mới - thể chất, tinh thần
và
tâm linh - sự bình an thay vì rối loạn về tinh thần. Nó giống như sự khác biệt giữa đi thuyền trên mặt
hồ yên ả và trên mặt
biển giông bão.
Giấc ngủ tươi
mới cho phép chúng ta dậy
sớm và thiền trong sự yên lặng của Thiên nhiên lúc bình minh. Đó là một trong những trải nghiệm sâu
sắc và đẹp nhất mà bất cứ người nào có thể có được. Trung tâm bên trong chúng ta cộng hưởng với Trung tâm thuần khiết tĩnh lặng
của Thiên nhiên tại thời điểm chuyển tiếp giữa đêm và ngày. Chúng ta có thể lặn sâu.
Trước khi bắt đầu
Thiền Heartfulness, đầu tiên chúng ta thanh lọc thân tâm một
cách có ý thức. Tiếp
đó, chúng ta ngồi với tư thế thoải mái hướng vào trong và thư giãn để hơi thở và tất cả năng lượng của chúng ta có thể tập trung vào bên trong (Pranayama và Pratyahara).
Sau đó, chúng ta đưa ra sự gợi ý (Dharana) rằng “Nguồn sáng Thiêng liêng trong trái tim tôi đang thu hút tôi
vào bên trong,” và thông qua sự gợi ý (Dharana),
chúng ta nắm giữ và nuôi dưỡng ý định đó trong trái tim một cách tự nhiên và không
nỗ lực để bước vào thiền (Dhyana). Dòng
truyền nguyên khí (Pranahuti) giúp cho quá trình chú ý vào bên trong
không cần nỗ lực hướng
tới Samadhi.
Chúng ta đưa ra gợi ý trong trái tim và nó cộng hưởng với môi trường
xung quanh của Vùng Trái tim. Khi đó, sự rung động không xáo động này mở rộng thêm nữa, bao phủ các luân xa và tất cả
các
luân xa bắt đầu sáng. Nó tiếp tục mở rộng, đi qua hết
vùng này đến vùng khác cho đến khi tất cả được hấp
thu ở vòng tròn trung tâm. Đôi khi chúng ta cảm thấy
ánh sáng chói lọi ở vùng chúng ta chạm tới,
và sau
đó ánh sáng chói lọi mờ dần khi chúng ta tiến về phía trước. Và cuối cùng chúng ta vượt qua các giai đoạn khác nhau của huyễn hóa (maya) và thấy mình
trong sự tĩnh lặng tuyệt đối. Có nhiều giai đoạn nối tiếp nhau khi chúng ta tiến tới Trung tâm.
Thiền là phương tiện để chúng ta tiếp cận Trung tâm. Khi chúng ta thiền, sức mạnh trung
tâm mà chúng ta có vẫn còn hiệu
lực, nó xua tan mây mù và chướng ngại trên đường đi. Điều này chỉ có thể được chứng nghiệm. Cuối cùng, chúng ta
thấy mình bơi trong bình an và phúc lạc. Ở giai đoạn này, tâm trí trở
nên có kỷ luật và được điều chỉnh một cách tự động, các giác quan được kiểm soát một cách tự nhiên và chúng ta làm chủ được chúng. Tất cả điều này là kết quả
của thiền ở trái tim với sự hỗ trợ của Dòng truyền nguyên khí (pranahuti hay pranasya
pranaha).
Nguồn: SAMYAMA - PART 2
